یکای پول ایران
(آنچه در این نوشتار می خوانید از تارنگار سرباز ایران رادمهر بزرگوار است که چون شما دلی دردمند دارد برای ارزشهای ایران. بیایید با گوش سپردن به این نوشتار زییا در راه ارج نهادن به ارزشهای ایران زمین و پیاده کردن آنچه باید برای ایرانی بودن ما باشد تا پای جان بایستیم)
شايد شنيده ايد كه آمارمندان (مسئولين) كشور بر آن شده اند كه در راستاي كم كردن از شمار سِفر (صفر) هاي پول كشور ، يكاي آن را نيز دگرگون كنند .يكاي (واحدِ) پول كشور ما در درازاي گاهنگار (تاريخ)، دست خوش دگرگوني هايي شده است كه در واپسين سده ها بويژه از دوره ي قاجار تاكنون ، رويداشتي (توجهي) به ريشه ي نام آن يكا ، نشده است .
بسياري از يكاهاي ايران برگرفته از نامي بيگانه در زبان ما بوده است. از آن دسته مي توان به يكاهاي زير نماري داشت (اشاره كرد) :
دِرهَم : بر گرفته از واژه ي دراخما در يونان باستان بوده است كه يونانيان و ساسانيان همزمان آنرا بكار ميبرده اند.
دينار : این واژه از دیناریوس که واحد پول امپراتوری روم بود گرفته شده است. كه دربسياري از كشورها بكار گرفته شده است ( الجزاير ، بحرين ، عراق ، اردن ، كويت ، ليبي ، ايران و ... ) در فرجام بی ارزش شدن پول، نياز به يكاهای پولی بزرگتر پیش آمد كه همه بر مبنای دینار بنا شده بودند.
سکه سد دینار (صنار) بود که بدست سلطان محمود غزنوی ساخته شد و به نام خودش، «محمودی» نامیده می شد. در همان زمان، شاهان سامانی ، سکه های سيمين (نقره) پنجاه دیناری ساختند که «شاهی» نامیده می شد. یک محمودی، دو شاهی بود.يكاهای دیگری مانند «قران» (هزار دینار) و تومان (10000) دینار، تنها يكاي شمارش بودند و هیچ سکه ای به نام قران یا تومان ضرب نمی شد (کلمه تومان از لفظ مغولی تومان به معنی ده هزار می آيد)
در زمان صفوی، شاه عباس آغاز به ساخت یک سکه کرد به ارزش 200 دینار یا دو محمودی. این سکه به «عباسی» معروف شد و بسیار مورد استفاده قرار می گرفت. در همین زمان، با باز شدن پای پرتغالی ها در ایران، سکه های پرتغالی در ایران رایج شد. این سکه ها «رئال» نام داشتند ( که هنوز هم يكاي پول برخي از ويرانستانها يا مستعمرات پيشين پرتغال، مانند برزیل است) و در ايران با نام ريال خوانده شدند.
در پايان سده ي هجدهم میلادی، نادرشاه افشار هم سکه اي به ارزش 500 دینار ساخت که به نام خودش «نادری» خوانده می شد، اما خیلی زود مردم بجای نادری، «ده شاهی» را بكار بردند . (شاهی= پنجاه دینار _ 500 دینار= ده شاهی).در آغاز پادشاهي پهلوی بنا گشت، يكاي پول ایران یکدست شود و واحد پول «ریال» نام گرفت. همین ریال (یا به زبان مردم، «قران») است که امروزه هم واحد پول رسمی ایران به شمار می رود.در همان زمان پهلوی اسکناسهای پنج ریالی و ده ریالی (یک تومانی) چاپ شدند .
و اكنون در آستانه ي دگرگوني يكاي پول كشورمان هستيم و چه نيكوست كه اين بار نامي در خور فرهنگ و زبان ايراني و پارسي، براي اين نمادِ ارزنده ي ايران زمين برگزينيم .شايد بدانيد كه نخستين يكاي پولي ايران كه بدست داريوش بزرگ ساخته شد " دَريك " نام داشت .
دريك را داريك هم گفتهاند، ولي آوایش درست آن دَریک است. ارنست هرتسفلد یکی از ایران شناسان بنام، گمان می کرد که دریک از نام داريوش برگرفته شده است. ولي امروزه بسیاری از پژوهشگران بر این باور هستند که دریک از واژه دَریگ یا ذَریگ در زبان پارسي باستان به مانكِ زرین (از ستاک زر) گرفته شده است. دریک سکه ٔ زر در زمان هخامنشی، با سنگيني ۸/۳۵ تا ۸/۴۲ گرم بودهاست. بر روي آن نگارهای از یک کماندار پارسی است که یک زانو برزمین نهاده زه کمانی را میکشد.
چه زيبا و بجاست كه امروز بتوانيم بر سينه ي گاهنگار درخشان ايران زمين ، نشان سرافرازي و استواري بياويزيم و بر نام يكاي پول ايران زمين ، نامي پر آوازه و شايسته ي فرهنگ و زبان سره ي پارسي را بازآفريني كنيم . از اين رو ايرانيان ميهن پرست واژه هايي چون "دريك" ، "آريا" ، "پارسه" و "مهر" را پيشنهاد داده اند. دوستان من ، ايرانيان ارجمند ، به مهر بيكرانتان، از راه تارنگار خود ، فيس بوك ، رايانامه و پيامك در رسانش واژه هاي « دريك ، آريا ، پارسه و مهر » ، براي يكاي پول ايرانمان، كوشايي و تلاش بي همتايي از خود بجاي بگذاريد.